بازدید : 247
تاریخ انتشار : 28 دی1402
بیستمین کرسی علمی ترویجی
بارورسازی ابرها و اهمیت اجرای آن برای مقابله با بحران آب در ایران
بیستمین کرسی علمی ترویجی دانشگاه یزد، به بررسی بارورسازی ابرها و اهمیت اجرای آن جهت مقابله با بحران آب در ایران اختصاص یافت.
به گزارش دبیرخانهی کرسیهای نظریهپردازی و نقد و مناظره دانشگاه یزد، در این نشست که روز یکشنبه بیست و چهارم دیماه امسال در سالن اجتماعات ساختمان عدل دانشگاه یزد برگزار شد، دکتر کمال امیدوار، عضو هیأت علمی گروه جغرافیای دانشگاه یزد طرحنامه خود را با موضوع بارورسازی ابرها و اهمیت اجرای آن جهت مقابله با بحران آب در ایران ارایه کرد. وی گفت: یکی از موانع عمده پیشرفت و توسعه ایران از گذشته، محدودیتهای کمّی و کیفی منابع آب بوده است و مردم این سرزمین در طول تاریخ برای کاهش این مشکل مهمّ، اقدامات بزرگی از جمله ایجاد هزاران رشته قنات، سد و بندهای بزرگ و کوچک، احداث آبانبارها و حفر کانالها انجام دادهاند، ولی با افزایش جمعیّت و تحوّلات سریع اقتصادی و اجتماعی در سالهای اخیر، نیاز به تأمین و استحصال منابع جدید آب به¬طور جدی¬تری مطرح شده است. وی افزود: در دهههای اخیر پیشرفتهای علمی و فنّی بشر سبب شده تا روشها و فناوریهای جدیدتری جهت تأمین منابع آب بهوجود آید که یکی از این راهکارهای جدید بارورسازی ابرها یا ابرآمایی است.
دکتر امیدوار در ادامه با تشریح برخی اصطلاحات و مفاهیم مرتبط با این موضوع، واژة بارورسازی ابرها، را اصطلاحی کاربردی برای توضیح تلاشهای انجام شده در راه تعدیل ابرها توصیف کرد که توسط هستههای مصنوعی و یا هر هواویزی که برای دگرگونی ابرها وارد آن میشود به کار میرود. وی گفت: بارورسازی ابرها بهعنوان یک روش تعدیل آب و هوا، افزودن مواد به داخل یک ابر (با استفاده از ژنراتورهای زمینی، موشک و یا هواپیما) با هدف تقویت تشکیل و رشد بلورهای یخ و در نتیجه افزایش بارش (برف یا باران) است.
دکتر امیدوار در ادامه اظهار داشت: پیشرفتهای علمی و فنّی بشر سبب شده تا روشها و فناوریهای جدیدتری جهت تأمین منابع آب بهوجود آید که یکی از این راهکارها بارورسازی ابرها است. با توجّه به این که کشور ایران از جمله مناطقی است که در کمربند پرفشار جنب حارّه واقع شده و نزول و نشست هوا در اغلب ایّام سال موجب آن شده که هوای خشک و کم رطوبتی بر کشور حاکم باشد و کمبود بارش یکی از موانع عمده پیشرفت کشور محسوب میشود، هم اکنون طرحهای بارورسازی ابرها به منظور افزایش بارش، یکی از راههای مناسب برای مقابله با مشکل کم آبی در کشور ماست. وی افزود: بشر می تواند از طریق اجرای مناسب پروژه های بارورسازی ابرها ، کمبود هسته های تراکم ابرها را با هسته های مصنوعی از جمله یدید نقره و مواد دیگر بارورسازی جبران کرده و تا حدود 20 درصد بارش منطقه مورد مطالعه را افزایش دهد.
ارائهکنندهی این کرسی همچنین با دعوت از صاحبنظران دانشگاهی برای مشارکت فعال در برگزاری کرسیهای نقد و مناظره و نظریهپردازی، به تشریح جنبههای نوآورانه این کرسی در ارتباط با موضوع باروری ابرها پرداخت و اظهارداشت: با توجّه به مشکلاتی که در زمینه آب در ایران وجود دارد، اقدامات آبرسانی فعلی و طرحهایی که جهت استفاده از آبهای سطحی و جمعآوری سیلابها در دست مطالعه و اقدام است، باز هم کمبود آب در ایران وجود دارد و چشم کشاورزان به آسمان دوخته شده است. وی افزود: با توجّه به کسری بیلان آبی و بحران منابع آب که در اکثر نقاط کشور وجود دارد، زمان آن رسیده است تا موضوع مطالعات و تحقیقات پیرامون بارورسازی ابرها و امکان سنجی آنها در مناطق مختلف کشور به¬طور جدّی مورد توجّه قرار گیرد و با استفاده از تجربههای موجود جهانی نسبت به غنی کردن دانش و فناوری بارورسازی ابرها و مطالعات مکانگزینی و اجرای گسترده تر و تداوم عملیّات بارورسازی در سطح کشور اقدام لازم صورت گیرد.
شایان ذکر است، در این نشست که با مدیریّت دکتر غلامرضا مظفری، عضو هیأت علمی گروه جغرافیای دانشگاه یزد برگزار شد، دکتر ایمان روستا دیگر عضو هیأت علمی این گروه و دکتر حسین ملکینژاد، عضو هیأت علمی گروه مرتع و آبخیزداری و دکتر محمد جغتایی عضو هیأت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه یزد به عنوان ناقدان نشست، بر ضرورت توجه به اثربخشی و مقرون به صرفه بودن این طرح و بازتعریف دقیق واژهها، اصطلاحات و فرایندهای فیزیک و قوانین ترمودینامیک در تشکیل و باروری ابرها و همچنین انجام پیمایشهای محلی به ویژه در مناطق کوهستانی یزد مبنی بر بررسی نتایج ملموس این طرح در زندگی کشاورزان و باغداران این مناطق تأکید کردند. مدیر این نشست نیز در حاشیه مباحث مطرح شده، با اشاره به مشکل کمآبی در یزد و هزینههای کلان انتقال آب به این استان، سیاستگذاریهای صورت گرفته برای صنعتی کردن استان یزد را غیرکارشناسانه و زیانآور توصیف کرد. در پایان، مدیر و ناقدان نشست، پس از استماع توضیحات تکمیلی ارایهکنندهی کرسی، به ارزیابی طرح مذکور پرداختند.
تنظیم گزارش: دکتر سعید دشتی زاد