با توجه به تعدد موارد مطرح‌شده به عنوان آسیب‌های موجود و راهکارهای پیشنهادی برای رفع آنها، به منظور ایجاد یک ساختار منظم در طرح، کلیه موضوعات پیشنهادی برای ارتقاء کیفیت آموزش، در قالب ۱۲ محور اصلی تقسیم‌بندی شده است. هر محور اصلی، به چند محور فرعی تقسیم شده و راهکارهای پیشنهادی مرتبط با آن به همراه پاره‌ای ملاحظات اجرایی و مجری پیشنهادی برای آن ارائه شده است.
محورهای اصلی طرح عبارتند از:
۱. ارتقاء کیفیت دانشجویان
۲. ارتقاء کیفیت تدریس دروس
۳. ارتقاء شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجویان و دانش‌آموختگان
۴. ارتقاء کیفیت پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها
۵. ارتقاء آموزشهای الکترونیکی
۶. گسترش آموزشهای آزاد
۷. بهسازی و ارتقاء توانمندی‌های اساتید
۸. ارتقاء سطح اخلاق آموزشی
۹. ارتقاء امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دانشگاه در حوزه آموزش
۱۰. ارتقاء فعالیت‌های حوزه نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزشی
۱۱. پایش، بازنگری و گسترش رشته - گرایش‌های دانشگاه
۱۲. اتخاذ راهکارهای پشتیبان جهت اجرای موثرتر طرح و رفع موانع اجرایی آن
در ادامه به معرفی مختصر این محورها می‌پردازیم:
۱. در طی سال‌های اخیر به دلیل افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و کاهش رغبت دانشجویان به رشته‌های غیرپزشکی، عمده دانشگاه‌های سطح ۲ با مشکل کیفیت دانشجویان ورودی مواجه شده‌اند و این موضوع زمینه‌ساز بروز مشکلاتی مانند افزایش تعداد صندلی‌های خالی در برخی از رشته‌ها، افزایش آمار ریزش، کاهش انگیزه و نشاط علمی دانشجویان، ضعف آنها در دروس پایه و ... شده است. از این رو در محور اول این طرح، در قالب ۷ زیرمحور، راهکارهای موثری برای
ارتقاء کیفیت دانشجویان پیشنهاد شده است.
۲. بی‌شک مهم‌ترین عامل موثر در ارتقاء کیفیت آموزش، توجه بیشتر به کیفیت تدریس دروس است. لذا در محور دوم این طرح با تاکید بر
استانداردسازی و ارتقاء محتوای آموزشی و
اجرای مناسب برنامه آموزشی راهکارهایی جهت ارتقاء کیفیت تدریس پیشنهاد شده است. همچنین در این محور بر
استفاده موثر از امکانات آموزش الکترونیکی نیز تاکید شده است.
۳. رسالت اصلی دانشگاه تربیت فارغ‌التحصیلانی است که بتوانند دانش خود را در صنعت/جامعه به مرحله عمل برسانند. با توجه به این امر، در محور سوم این طرح با تاکید بر
ارتقاء مهارت‌های عملی و کارافرینی دانش‌آموختگان راهکارهایی پیشنهاد شده است. علاوه بر این، در این محور به
ارتقاء مهارت‌های علمی دانش‌آموختگان نیز توجه شده است.
۴. در طی سال‌های اخیر، غفلت از علوم نافع، بی‌اخلاقی‌های علمی و به طور کلی افت کیفیت پایان‌نامه‌ها/رساله‌ها (پارساها) به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های آموزش عالی مطرح شده است. در این راستا در محور چهارم این طرح با هدف رفع معضلات مطرح در این حوزه، چهار مولفه
تعریف موضوعات پارساها،
روند اجرا،
کیفیت راهنمایی و مشاوره و
ارزیابی نهایی آنها مورد توجه قرار گرفته‌اند.
۵. اگر چه موضوع آموزشهای الکترونیکی از سال‌ها قبل در دستور کار دانشگاه‌ها قرار داشته و به صورت محدود مورد استفاده قرار می‌گرفته است، اما محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ باعث رشد سریع این حوزه در طی یک سال اخیر شده است. مسلما برای ارتقاء توانمندی‌های دانشگاه در حوزه آموزش الکترونیکی (حتی در دوره پساکرونا) نیاز به ارتقاء توانمندی‌های دانشگاه در این حوزه وجود دارد. از این رو در محور پنجم طرح در سه راستای
تولید محتوای الکترونیکی دروس،
ارتقاء مهارت‌های آموزش الکترونیکی اساتید و دانشجویان و
ارتقاء زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت افزاری راهکارهایی پیشنهاد شده است.
۶. در کنار آموزشهای معمول دانشگاه‌ها که در قالب سرفصل‌های مصوب آموزشی برای دانشجویان ارائه می‌گردد، ارائه خدمات آموزشی و تخصصی به جامعه و صنعت نیز به عنوان یکی از فعالیت‌های جانبی دانشگاه مورد توجه قرار دارد. هر چند دانشگاه یزد در طی سال‌های اخیر فعالیت‌های موثری در این حوزه داشته است، با توجه به ظرفیت‌های فراوان موجود در آن، در محور ششم این طرح سعی شده که این موضوع بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. در این طرح،
ایجاد مرکز زبان،
برگزاری دوره‌های مرتبط با نیاز صنعت و جامعه و
توسعه رشته‌های الکترونیکی به عنوان راهکارهایی برای ارتقاء این حوزه پیشنهاد شده است.
۷. اعضای هیئت علمی به عنوان یکی از ارکان اصلی حوزه آموزش شناخته می‌شوند و لذا توجه به ارتقاء سطح توانمندی‌های ایشان و به‌روزرسانی مهارت‌های آموزشی آنها امری ضروری است. در محور هفتم در کنار تاکید بر
بهبود فرایند جذب اساتید، به
ارتقاء توانمندی‌های اساتید در زمینه‌های تدریس، هدایت پارساها و تعاملات اجتماعی توجه شده است. همچنین
ارتقاء وضعیت رفاهی اساتید (بویژه اساتید جوان) به عنوان یک پارامتر موثر در کیفیت آموزش نیز در این محور مورد توجه قرار گرفته است.
۸. آموزش عالی، نظامی حرفه‌ای است و کلیه دانشگاهیان (اساتید، دانشجویان، مدیران و کارکنان) به عنوان افراد موثر در این سیستم، باید از اصول اخلاق حرفه‌ای در این حوزه، آگاهی داشته و به آن پایبند باشند. رعایت اخلاق آموزشی تضمین‌کننده سلامت فرایند یاددهی - یادگیری در دانشگاه است و موجب افزایش تعهد پاسخگویی اجزای مختلف این سیستم و افزایش سلامت روانی دانشگاه می‌شود. از این رو در محور ۸ از طرح جامع ارتقاء کیفیت آموزش سعی شده تا در راستای
بهبود سطح اخلاق آموزشی راهکارهای موثری پیشنهاد گردد.
۹.
امکانات سخت افزاری و نرم افزاری موردنیاز در حوزه آموزش به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی و موثر در کیفیت آموزش مطرح می‌باشد. در طی سال‌های اخیر، افزایش بی رویه تعداد دانشجویان و هزینه‌کردهای ناشی از آن و از سوی دیگر مشکلات ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و کاهش نسبی بودجه‌های عمرانی دانشگاه ها، سبب شده که این بخش متناسب با گسترش کمّی و کیفی دانشگاه، تکمیل نشده باشد. این موضوع در در محور نهم طرح مورد توجه قرار گرفته است و سعی شده تا با راهکارهایی مانند مدیریت بودجه، تجهیز کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها و علاوه بر آن، احداث فضاهای مناسب آموزشی و کمک آموزشی در جهت ارتقاء آن اقدام گردد.
۱۰. رشد و توسعه پایدار هر سازمان نیازمند ارزیابی‌های مناسب و مداوم، تجزیه و تحلیل آنها و انجام اقدامات لازم در زمینه بهبود عملکرد می باشد.در حوزه آموزش نیز نظارت مداوم برفعالیت‌های آموزشی و ارزیابی کیفیت آنها همواره به عنوان چراغ راه و هدایت‌گر مسیر دستیابی به ارتقاء کیفیت آموزش مطرح بوده است. با توجه به این موضوع، طراحی یک فرایند منظم و مستمر در راستای گردآوری داده‌ها و اطلاعات درباره کیفیت تدریس، یادگیری، برنامه درسی، ساختار و اثربخشی سازمانی، بازنگری درونی و سازوکار کنترل کیفیت ضروری است. محور دهم طرح،
ارتقاء فعالیت‌های حوزه نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزشی و افزایش اثر بخشی آن را مورد توجه قرار داده است. در این راستا سعی شده تا با پیشنهاد بازبینی فرم‌ها و فرایندهای حوزه نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت آموزشی، به صورت مستمر حوزه آموزش از نظر کیفی مورد ارزیابی قرار گیرد و با سیاست‌گذاری‌های مناسب، اهداف بلندمدت این طرح به صورت پیوسته دنبال گردد.
۱۱. همانگونه که اشاره گردید یکی از رسالت‌های اصلی دانشگاه، تربیت نیروی انسانی متناسب با نیاز بازار می‌باشند. از این رو نیاز است تا متناسب با پیشرفت‌های جهانی، ملی و منطقه‌ای در حوزه بازار کار، برنامه‌های آموزشی دانشگاه نیز بروزرسانی شود و محتوای آموزشی متناسب با نیاز روز تعریف گردد. با توجه به این موضوع، مواردی مانند
پایش و بازنگری محتوای درسی رشته‌های موجود،
گسترش هدفمند رشته - گرایش‌های دانشگاه (با نگاه ویژه به رشته‌های بینارشته‌ای، رشته‌های الکترونیکی و دوره‌های مشترک با سایر دانشگاه‌ها) در محور یازدهم این طرح مدنظر قرار گرفته است.
۱۲. با توجه به گستردگی محورهای طرح و درگیر شدن اغلب معاونت‌های دانشگاه در اجرای آن، اجرای مناسب و موثر آن نیازمند برنامه‌ریزی مناسب روال اجرای آن، تدوین دستورالعمل‌های اجرایی مختلف و نظارت مستمر بر خروجی‌های آن است. از این رو، محور دوازدهم این طرح به عنوان
محور پشتیبان برای اجرای مناسب راهکارهای مطرح‌شده در سایر محورها و رفع موانع اجرایی آنها در نظر گرفته شده است.