استان یزد در طی سالهای اخیر روند توسعه و مدرن‌شدن را بسیار سریع طی کرده و مروری بر شاخص‌های توسعه صنعتی، نرخ شهرنشینی، مهاجرپذیری، سطح پوشش بیمه‌ای، میزان باسوادی، ضریب نفوذ اینترنت، سطح توسعه انسانی و اجتماعی (بر اساس آمار سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵) نشان می‌دهد که این استان در تمام این شاخص‌ها حداکثر رتبه ششم کشور را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر این استان سابقه درخشان فرهنگی اجتماعی بخصوص در نظم خودجوش اجتماعی و حمایت‌ها و مشارکت‌های اجتماعی داشته است. یزد و یزدی‌ها را ایرانیان هنوز به نظم، سخت‌کوشی، دینداری، اعتماد و احترام در روابط اجتماعی می‌شناسند.
اما علیرغم ارتقای چنین شاخص‌های توسعه‌ای و همچنین گذشته پرافتخار، گزارش‌های آماری و نتایج تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که این استان در سالهای اخیر در حال تجربه کاهش محسوس سرمایه اجتماعی و مشارکت اجتماعی از یک‌سو و رشد قابل توجه فردگرایی خودمدارانه و برخی آسیب‌های اجتماعی در مقایسه با استان‌های دیگر کشور می‌باشد. ناگفته پیداست که وضعیت اجتماعی استان و دگرگونی‌های آن تابع تحولات شتابناکی است که در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و تکنولوژیکی رخ داده است و همین تب و تاب اجتماعی ناشی از تحولات سریع است که استان یزد را به یک نمونه ناب جهت تفکر و ایده‌پردازی به منظور ارتقای سطح سلامت و کاهش مسائل اجتماعی تبدیل کرده است. کانون تفکر سلامت اجتماعی استان می‌تواند با مطالعه و بحث درباره این روندها و وضعیت فعلی اجتماعی استان در حوزه‌های مختلف، به جهت‌دهی روندها در جهت ارتقای سطح سلامت اجتماعی استان بپردازد.
مزیت‌های علمی دانشگاه یزد برای راه‌اندازی کانون تفکر سلامت اجتماعی چیست؟
دانشگاه یزد با توجه به برخورداری از رشته‌های علمی مختلف مرتبط با بحث سلامت اجتماعی علی‌الخصوص رشته‌های جامعه‌شناسی، مددکاری اجتماعی، روان‌شناسی و رفاه اجتماعی می‌تواند از ظرفیت‌های موجود در این رشته‌ها برای مواجهه علمی و اصولی با پدیده‌ها و مسائل اجتماعی بهره‌مند شود. همچنین برای دانشگاه، این امکان فراهم است که پروژه‌ها و پژوهش‌های اساتید و دانشجویان را به سمت مسائل و چالش‌های مهم استان سوق دهد و بر سطح کارآمدی این دسته از رشته‌های دانشگاهی بیفزاید. لازم به ذکر است که هم‌اکنون تعداد زیادی از دانشجویان دوره کارشناسی رشته‌های فوق‌الذکر دارای درس‌های عملی از قبیل کارورزی، روش تحقیق عملی، کار تحقیقی یا پروژه کارشناسی می‌باشند و دانشجویان تحصیلات تکمیلی نیز در تمام طول تحصیل به نوعی با فعالیت پژوهشی عجین هستند لذا این امکان و ظرفیت برای دانشگاه یزد فراهم است که سمت و سوی پژوهش‌ها را به سمت موضوعات و مسائل کاربردی و نیازمحور هدایت کند و زمینه برای اثربخشی بیشتر پژوهش‌های دانشگاهی ایجاد گردد.
مهم‌ترین راهبردها و محورهای فعالیت کانون تفکر سلامت اجتماعی:
- کانون تفکر سلامت اجتماعی بیش از آنکه نقش رسمی در ساختار اداری و اجرایی استان داشته باشد، نقش بسترسازی جهت گفتگوی مؤثر و تکمیل و تعدیل دیدگاههای مختلف و همچنین مشورت با دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی به منظور هماهنگی و هم‌افزایی در اجرای طرح‌های اجتماعی در سطح استان را ایفا می‌کند.
- رویکرد کلی کانون نسبت به مسائل و پدیده‌های اجتماعی، رویکرد تلفیقی و دووجهی (توجه به هم رویه مثبت و ارتقای سلامت اجتماعی و هم رویه منفی و کاهش آسیب های اجتماعی) خواهد بود.
- این کانون از روش‌های علمی ( از جمله سیاست پژوهی) به منظور حل یا کاهش مسائل اجتماعی بهره‌گیری خواهد کرد، بطوریکه سعی خواهد شد تمام فرایند کار از "مسأله‌یابی" تا "ارائه بهترین و کاربردی‌ترین راه‌حل" مبتنی بر چارچوب روشی مشخص و روشنی باشد.
- کانون تفکر سلامت اجتماعی می‌تواند به عنوان حلقه واسط بین دانشگاه و بخش‌های اجریی فعال در حوزه‌های اجتماعی استان، از یک‌سو دانشگاهیان را با اولویت‌ها و چالش‌های اجتماعی استان (از زبان مسئولان و کارشناسان اجرایی و با طرح دغدغه‌ها، آمارها و شاخص‌ها) آشنا کند و در جریان چگونگی و فرایندهای اداری و اجرایی مواجهه با آن مسائل قرار دهد و از سوی دیگر مدیران و کارشناسان مسئول دستگاه‌های اداری و همچنین فعالان بخش غیردولتی را از نظرات اساتید و نتایج پژوهش‌ها در خصوص مسائل و موضوعاتی که در دستور کار قرار می‌گیرد، آگاه سازد و در صورتی که پژوهش علمی جدیدی به منظور حل یا کاهش مسائل مزبور و یا ارتقای شرایط اجتماعی لازم است، تمهیدات لازم را برای تصویب و اجرایی شدن آن فراهم آورد.
- رسانه‌ها بخش مهمی از فرایند اثربخش فعالیت‌های کانون تفکر به شمار می‌آیند و از آنها به‌موقع و به نحو مقتضی یاری جسته خواهد شد. رسانه ها بخصوص در مرحله گفتمان‌سازی و ایجاد اجماع عمومی نسبت به اجرای راه‌حل‌هایی که به صورت بیانیه از کانون استخراج می‌گردد، می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش آسیب‌ها و افزایش سطح سلامت اجتماعی استان ایفا کنند.