اختلال خلقی فصلی تغییر فصلی خلق که در طی فصل زمستان بروز کرده و با آمدن بهار برطرف می‌گردد. علایم این عارضه معمولاً در ماه شهریور که روزها شروع به کوتاه شدن می‌کنند آغاز شده، در طی زمستان تا ماه اسفند که روزها دوباره شروع به بلند شدن می‌کنند ادامه می‌یابد. روشنایی نقش مهمی در ایجاد و نیز درمان این اختلال دارد. این عارضه هم در بزرگسالان و هم در کودکان بروز کرده و در خانم‌ها شایع‌تر است. در موارد نادر، این اختلال فصلی خلق در ماه‌های تابستان بروز کرده و ممکن است ناشی از عدم تحمل گرما باشد.
علایم‌شایع:
علایم زیر در آغاز زمستان بروز می‌کنند:
- افسردگی
- خستگی
- سستی و تنبلی
- افزایش اشتها (به‌خصوص نسبت به کربوهیدرات‌ها)
- افزایش وزن
- تحریک‌پذیری
- نیاز بیشتر به خواب
- احساس شادی کمتر
- تمایل کمتر برای شرکت در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری‌های اجتماعی اختلال در تطبیق دادن خود با زندگی در اثر تغییرات فوق
علل:
غده پینه آل (یکی از اعضای تنظیم‌گر بدن) در مغز، هورمونی به‌نام ملاتونین ترشح می‌کند که می‌تواند اثر منفی بر روی خلق داشته باشد. در محیط روشن (در طی روز) میزان ترشح ملاتونین بسیار اندک است؛ حداکثر میزان ترشح آن در شب و بین ساعت‌های ۲-۳ صبح است. در فصل زمستان که طول مدت شب در آن طولانی‌تر است ترشح ملاتونین افزایش یافته و بنابراین سطح آن در بدن نیز افزایش می‌یابد. روشن بودن چراغ در حد معمول شب‌ها در منزل یا دفتر کار برای خنثی کردن یا اثر فصل زمستان ناکافی است.
عوامل تشدیدکننده بیماری:
- موقعیت جغرافیایی (افراد ساکن در عرض‌های جغرافیایی شمالی کره زمین نسبت به این اختلال مستعدترند)
- وجود سایر بیماری‌های منجر به افسردگی